Excel en de ijklijn

Bij het maken van opgaven waarbij een ijklijn of "kalibratielijn" nodig is, kun je het best gebruik maken van een spreadsheet. Dit komt natuurlijk ook veel voor bij het practicum. Je zal in je opleiding hiermee al kennisgemaakt hebben. Mocht dat niet zo zijn of je wilt het nogeens van een ander horen, dan is hier wat info.

Je kunt Excel gebruiken om een beste rechte te krijgen door een reeks bij elkaar horende x- en y-waarden. Hierbij is de x-waarde de meest nauwkeurige. Bijvoorbeeld de concentratie. En de y-waarde de minder nauwkeurige, bijvoorbeeld de gemeten extinctie of de emissie-intensiteit. De beste rechte lijn is dan de rechte met de kleinste afwijkingen van de gemeten y-waarden. Omdat y-waarden positief of negatief kunnen afwijken gebruikt het programma de kwadraten van de afwijkingen. We noemen dit daarom de  methode van kleinste kwadraten. Of 'lineaire regressie'. 

Hieronder volgen enkele manieren om excel hierbij te gebruiken.

model 1

Lineaire regressie met Excel door middel van een grafiek. Zie onder de link de uitleg van het maken van een grafiek.

model 2

Lineaire regressie met Excel door middel van een de fucnties RICHTING en SNIJPUNT. Uitleg onder de link

model 3

Lineaire regressie met Excel door middel van de functie LIJNSCH. Uitleg weer onder de link.

Het voorbeeld spreadsheet kun je hier ook downloaden. De cellen hierin zijn niet beveiligd dus je kunt de boel gemakkelijk door elkaar gooien.

In het voorbeeld spreadsheet zijn 5 getallenparen gebruikt (5 x-waarden en 5 y-waarden). Gebruik je minder, bijvoorbeeld 4 getallenparen, dan moet je de functie in cel B9 opnieuw instellen. Gebruik je meer getallenparen, bijvoorbeeld 7 dan moet je de functies in de cellen B9,  B13,  B14 en B15 opnieuw instellen.

model 4

Het 4e voorbeeld gaat over standaard additie. Weer met de functie LIJNSCH. Ook hiervan kun je uitleg krijgen en ook een leeg voorbeeld spreadsheet downloaden. Hiervoor geldt ook: cellen niet beveiligd, dus je gooit de boel gemakkelijk door elkaar.

En ook hier: bij minder meetparen dan 5, dan moet je de functie in cel B11 opnieuw instellen. Bij meer meetparen dan moet je de functies van de cellen B11,  B15,  B16 en B17 opnieuw instellen.