Aangeslagen toestand
Een atoom in aangeslagen toestand is een atoom met tijdelijk verhoogde energie.
AAS
AAS is een meettechniek gebaseerd op absorptie van elektromagnetische straling door (vrije) atomen.
Absorptie banden
Functionele groepen en bindingstypen hebben vaste infrarood absorptie banden.
Absorptiemaximum
 Het absorptiemaximum geeft de golflengte waarbij de extinctie maximaal is.
Achtergrondstraling
 De “ondergrond” of “achtergrond” is het signaal dat afkom­stig is van andere factoren dan de te bepalen component.
Achtergrondstraling
Bij AES is altijd sprake van achtergrondstraling. Het blancosignaal moet van het monstersignaal worden afgetrokken.
AED
AED is een 'atomic emission detector', deze meet de emissie van karakteristieke straling van verschillende elementen bij hoge temperatuur in een plasma.
Ampèrometrie
Bij ampèrometrie of bi-ampèrometrie wordt de stroomsterkte gemeten om het titratie-eindpunt te bepalen.
Analyseprocedure
­De analyseprocedure kan omvatten: monstername, ontslui­ting, analyti­sche handelingen zoals verdun­nen, concentreren, extraheren, filtreren, destilleren, enzovoort.
Anode
De anode is de elektrode waaraan oxidatie plaatsvindt.
Argentometrie
Argentometrie is volumetrie gebaseerd op de vorming van onoplosbare zilverhalogeniden.
Atomaire massa-eenheid
De eenheid voor de m/z-schaal op de X-as is de  atomaire massa-eenheid (u) of ook wel 'Dalton'.
Atomiseren
Atomiseren is het proces waarbij door temperatuursverhoging vrije atomen worden gevormd.
ATR (Attenuated Total Reflectance)
ATR (Attenuated Total Reflectance) is een methode om door terugkaatsing van IR-straling tegen het monster, een spectrum te verkrijgen..
Bandbreedte
De bandbreedte van een lichtbundel is de (smalle) band aan golflengten waaruit het licht bestaat.
Bepalingsgrens
De bepalingsgrens is de concentratie die driemaal zo groot is als de detectiegrens.
Bepalingsgrens
De bepalingsgrens is de minimumconcentratie waarvan de waarde met enige nauwkeurigheid kan worden opgegeven.
Capillaire kolom
Een capillaire kolom is een silica buis met een diameter van 0,2 tot 0,5 mm, de lengte bedraagt enkele tientallen meters. De stationaire fase is een film met een dikte van 0,1 tot 1,0 μm.
Chemical shift (δ)
De chemical shift (δ) is gedefinieerd als:  ((fTMS-fm)/fm) × 1000000
Chemische ionisatie
Bij chemische ionisatie wordt het monster blootgesteld aan gegenereerde molecuulionen van een hulpstof, vaak van methaan.
Chromatografie
Chromatografie is een techniek waarbij stoffen door hun fysische en chemische verschillen van elkaar gescheiden worden.
Cleanup
Bij een 'cleanup' worden gewenste (of ongewenste) compo­nenten in een monsteroplos­sing verwij­derd door adsorptie aan een adsor­bens.
Combi-elektrode
In een combi-elektrode zijn de meetelektrode en de referentie-elektrode in één sensor ingebouwd.
Complex
Een complex of coördinatieverbinding is een verbinding van een metaalatoom of metaalion met andere atomen of atoomgroepen.
Complexometrie
 Complexometrie is volumetrie met ethyleendiaminetetraazijnzuur (EDTA) als reagens in de titreervloeistof.
Complexvorming
 Complexvorming wordt zeer veel toegepast, bijvoorbeeld in de spectrometrie, om ionen te maskeren (binden), antistolling middelen.
Continu spectrum
Een continu spectrum wordt uitgezonden door een vaste stof bij hoge tempera­tuur.
Coördinatie­getal
Het coördinatiegetal van een metaalatoom is het aantal bindingen dat het metaalion met liganden heeft.
Coulometrische titratie
Bij een coulometrische titratie wordt met elektrische stroom reagens gegenereerd.
CP-index
De CP-index  van Chrompack is een kenmerk voor een kolom door de som van de relatieve retentie-indices van de vijf referentiestoffen te delen door dezelfde som van de fase OV-275. Deze verhouding wordt vervolgens nog vermenigvuldigd met 100.
Destillatie
Bij destillatie verdampt in principe de meest vluchtige component.
Destillatie
Destillatie bij verlaagde druk wordt onder meer toege­past voor com­ponenten die ontleden bij
Detectiegrens
De detectiegrens is de concentratie die hoort bij het signaal dat driemaal zo hoog is als de standaarddeviatie van het blancosignaal.
Detectiegrens
De detectiegrens is de minimumconcentratie waarbij de aanwezigheid van de betreffende component kan worden aangetoond.
Deuterium achtergrondcorrectie
Met deuterium achtergrondcorrectie wordt voor achtergrondabsorptie door verstrooiing gecorrigeerd met een deuteriumlamp.
Deuteriumlamp
Als lichtbron voor ultraviolet licht gebruikt men in een fotometer een waterstoflamp of deuteriumlamp.
Diode array detector
Een fotodiode array detector (DAD) bestaat uit een rij fotodiodes naast elkaar. De detector meet absorptie over een heel spectrum tegelijkertijd.
Dispersie
Dispersie is het verschijnsel dat straling naar golflengte gesplitst wordt.
Dompelcel
 Een dompelcel is een sensor voor fotometrische titraties.
Doodvolume
Doodvolume bij hplc  is vrije ruimte in het vloeistofvolume dat bijdraagt aan piekverbreding.
Drift
Drift is een langzame, regelmatige verandering van het meetsignaal.
Dubbel focusserende massaspectrometer
Een dubbel focusserende massaspectrometer stuurt de molecuulionen eerst door een gekromd elektrisch veld en daarna door een magneetveld.
Dubbelstraalfotometer
Een dubbelstraalfotometer meet het lichtabsorptie-verschil tussen twee cuvetten
Duplobepaling
Een duplobepaling is een tweede meting in hetzelfde monster waarbij het hele analy­set­raject nogmaals doorlopen wordt. De duplo is in de eerste plaats een controle op grove fouten.
ECD
De ECD is een 'Electron Capture Detector' voor gaschromatografie, het draaggas (stikstof) wordt geïoniseerd en er ontstaan vrije elektronen die voor een constante stroom zorgen. Elektronegatieve elementen nemen deze elektronen weg en verlagen hierdoor de stroom.
Elektrochemische technieken
Elektrochemische technieken maken gebruik van ­stroom/­­­span­ningsrelaties tussen elektroden en chemische componenten in een oplossing
Elektro-endosmose
Elektro-endosmose (electro-osmotic flow) is verplaatsing van de vloeistof als geheel in het elektrisch veld.
Elektroforese
Elektroforese is een scheidingstechniek waarbij met gebruik van elektrische spanning moleculen op grond van hun lading worden gescheiden.
Elektrolyse
Elektrolyse is stroomdoorvoer met een uitwendige stroombron..
Elektromagnetisch spectrum
Het elektromagnetisch spectrum bestaat uit alle voorkomen­de elektro­magne­ti­sche golftypen.
Elektromagnetische straling
Elektromagnetische straling is een zich in de ruimte voortplantende golf van een elektrisch en  magnetisch veld. EM-straling wordt beschreven door de grootheden: golflengte, frequentie, snelheid en amplitude.
Elektron impact
In een elektron impact-ionenbron wordt het monster beschoten met versnelde elektronen.
Enkelstraalfotometer
Een enkelstraalfotometer meet de lichtabsorptie van één cuvet.
Externe standaardmethode
Bij meting volgens de externe standaardmethode bepaalt men het verband tussen piekoppervlak en concentratie met behulp van een apart standaardmengsel. Men injecteert steeds dezelfde hoeveelheid.
Extinctie
De extinctie is de negatieve logaritme van de transmissie (-log T).
Extinctiecoëfficiënt
De extinctiecoëfficiënt (K) is de richtingscoëfficiënt van de rechte die het verband geeft tussen de extinctie en de massaconcentratie van de gemeten component.
Extractie
Extractie kan op drie manieren worden uitgevoerd:  enkelvoudig, uitputtend of in tegenstroom.
FID
Een FID, (Flame Ionisation Detector) is de meest toegepaste detector, de meting berust op de elektrische geleiding van ionen in een vlam.
Fingerprintgebied
Het fingerprintgebied is het golfgetalgebied tussen 600 en 1200 cm-1 hierin is het moeilijker afzonderlijke functionele groepen te herkennen.
Flow-injectie
Flow-injectie-analyse (FIA) is de injectie van een klein monstervolume in een vloeistofstroom die naar de verstuiver gaat.
Fluorescentie
Fluorescentie is snelle luminescentie, bij de elektronenovergang blijft de spin gelijk.
Fluorescentie-intensiteit
Bij heel lage concentraties is de fluorescentie-intensiteit lineair met de concentratie.
Fosforescentie
Fosforescentie is langzame luminescentie, bij de elektronenovergang verandert de spin.
Fourier-transformatie
Fourier-transformatie is de wiskundige methode waarmee het interferogram wordt omgezet tot een absorptiespectrum.
Foutenbron
Een foutenbron is een oorzaak van onnauwkeurigheid in het analyseresul­taat. Foutenbronnen zijn: monstername, voorbewer­king, alle overige analytische handelingen en de meting.
FPD
De FPD is een 'flame photometric detector' voor gaschromatografie, fosfor- en zwavelatomen worden in een waterstofrijke vlam door emissie waargenomen.
FT nmr
Bij FT nmr wordt een pulserende frequentie toegepast, terwijl tijdens de, tussen de pulsen liggende perioden de emissie wordt gemeten. Het signaal wordt met Fouriertransformatie omgezet tot een spectrum.
FTIR-spectrometer
In een FTIR-spectrometer wordt het IR-spectrum in één keer opgenomen.
GC-MS
GC-MS is massaspectrometrie toegast in combinatie met gaschromatografie (GC-MS), vloeistofchromatografie (HPLC-MS) en inductively coupled plasma (IPC-MS).
Gefractioneerde destillatie
Rectificatie of gefractioneerde destillatie vindt plaats door op de kookkolf een kolom te plaatsen waarin vele vloei­stof­damp-evenwichten bestaan. De terug­vloeiende vloei­stof wordt steeds rijker aan de minst vlucht­ige component, de stijgende damp steeds rijker aan de meest vluchtige compo­nent.
Gekwantiseerde processen
Gekwantiseerde processen verlopen niet continu (gelijkmatig) maar in kleine stappen.
Gel-elektroforese
Gel-elektroforese maakt gebruik van cellulose, agarose, cellulose-acetaat of polyacrylamide als gel.
Gepakte kolom
Een gepakte kolom is een glazen of stalen buis met een binnendiameter van 2 à 4 mm en enkele meters lengte, gevuld met een vast vulmateriaal waarop zich de stationaire fase bevindt.
gevoeligheid De gevoeligheid (sensitivity, S) van een bepaling is de verandering van het meetsignaal (ΔX) gedeeld door de bijbehorende concentratieverandering (Δc).
GLC
GLC is 'Gas Liquid Chromatography', de mobiele fase is gasvormig en de stationaire fase vloeibaar.
Golfgetal
Het golfgetal is de reciproke waarde van de golflengte in cm.
Gradiëntelutie
Gradiëntelutie (bij reversed phase) is het geleidelijk minder polair maken van de mobiele fase.
Grafietoven
Een grafietoven bestaat uit een koolstof cilindertje waarin een geringe hoeveelheid monster wordt geatomiseerd.
GSC
GSC is 'Gas Solid Chromatography', de mobiele fase is gasvormig en de stationaire fase vast.
Guard column
Een guard column is voor de kolom maar ná de injector geplaatst.
Hardheid
Hardheid van water (Ca2+ en Mg2+ concentratie) wordt gemeten door middel van complexometrie.
Herhaalbaarheid
De herhaalbaarheid (r, repea­tabi­lity) is een maat voor de spreiding van meetwaarden ver­kregen met dezelfde methode op identiek monsterma­teriaal onder dezelfde omstandig­heden.
Holle kathodelamp
Een holle kathodelamp is een lichtbron die het te meten element zelf bevat en waarmee van dat element een smalle emissielijn wordt verkregen.
Honderd procentmethode
Bij de 100 %-methode wordt voor iedere component een relatieve concentratie berekend overeenkomend met zijn piekoppervlak gedeeld door het totale oppervlak.
HPLC
Hoge druk vloeistofchromatografie (HPLC) is vloeistofchromatografie waarbij met hoge druk de mobiele fase door een zeer dicht gepakte kolom wordt geleid.
HPTLC
HPTLC is high performance thin layer chromatography.
Hydridetechniek
De hydridetechniek bestaat uit vorming van metaalhydriden en meting bij relatief lage temperaturen van 200 °C à 300 °C in een glazen cuvet.
ICP-AES
ICP-AES is emissie vanuit een inductief gekoppeld plasma (Inductively Coupled Plasma). Een plasma is een geleidend gasmengsel van cira 6000 K dat in stand wordt gehouden door energie uit een radiofrequent magneetveld.
Infrarode straling
Infrarode straling is elektromagnetische straling waarvan de golflengte langer dan 700 nm is. Infraroodlicht ontstaat door veranderingen in de trillingstoestand van moleculen. Ver infrarood (25-1000 μm) hangt samen met de verandering in draaisnelheid van moleculen.
Injectiekraan
Een HPLC-injectiekraan heeft een monsterlus waarvan de inhoud door draaiing in de vloeistofstroom gebracht wordt.
Intensiteit van straling
Het kwadraat van de amplitude bepaalt de intensiteit van de straling.
Interferentie
Interferentie is het verschijnsel dat golven elkaar versterken of verzwakken.
Interferogram
Het interferogram bevat de volgende informatie: weglengteverschillen, golflengten en intensiteitsverschillen (absorptie van het monster).
Interferometer
Een interferometer is een toestel waarin een lichtbundel in twee richtingen loodrecht op elkaar wordt gesplitst en na terugkaatsing weer verenigd, één van de spiegels beweegt bij de opname vanhet spectrum.
Interne conversie
Interne conversie is de overgang S1 → S0 zonder emissie.
Interne standaard
De interne standaard is een toegevoegde component, de verhouding tussen teruggevonden waarde en verwachte waarde wordt gebruikt om de eigenlijke analyse te corrigeren.
Intersystem-crossing
Intersystem-crossing is de  overgang S1 → T1­, het elektron gaat vanuit het laagste niveau van de eer­ste aangeslagen toestand naar een vibratieniveau van de laagste tiplettoestand.
Ionselectieve elektrode
Een ionselectieve elektrode (I.S.E.) is een elektrode waarvan de potentiaal afhangt van één component (concentratie) in de oplossing.
Iso-elektrische focussing
Iso-elektrische focussing (IEF) is de concentratie van eiwitten in hun IEP's in een pH-gradiënt.
Jodometrie
Jodometrie is een indirecte titratie waarbij de titreervloeistof natriumthiosulfaat bevat, het natriumthiosulfaat reageert met jood dat uit de te bepalen oxidator en een overmaat jodide ontstaan is.
Kalibratiecurve
De kalibratiecurve of ijklijn geeft het grafische verband tussen de concentratie en de extinctie.
Karakteristieke concentratie
De karakteristieke concentratie is de concentratie van het element die een extinctie geeft van 0,0044.
Kathode
De kathode is de elektrode waaraan reductie plaatsvindt.
KBr-tablet
Een KBr-tablet is een monster/KBr-mengsel dat tot een glasachtig plaatje geperst wordt. Hiervan kun je dan het spectrum opnemen
Kernmagnetische resonantiespectroscopie
Kernmagnetische resonantiespectroscopie houdt zich bezig met stralingsabsorptie van de atoomkern in en magneetveld.
Kernspin waterstofatoom
Het waterstofatoom heeft een kernspin van ½, er zijn daardoor twee energietoestanden in een magneetveld.
Kwantumopbrengst
De kwantumopbrengst is de verhouding tussen de hoeveelheid fluorescentie­straling en de hoeveelheid geabsorbeerde straling.
Lambert-Beer (wet van)
De wet van Lambert-Beer: de extinctie is evenredig met de concentratie en de weglengte. E = ε × c × l
Lichtgevoelige diode
Een lichtgevoelige siliciumdiode bestaat uit een halfgeleider waarvan de geleiding afhankelijk is van de intensiteit van het opvallende licht.
Ligand
 Een ligand is een ion of molecuul dat zich in een complex aan het metaalion bindt.
Lineair dynamisch bereik
Het lineair dynamisch bereik is het concentratiegebied waarbinnen de kalibratiecurve voldoende lineair is.
Luminescentie
Luminescentie is het proces waarbij een deeltje in aangeslagen toestand zijn extra energie weer verliest door emissie van straling.
Luminescentie
Luminescentie is het verschijnsel dat moleculen (of atomen) elektromagnetische straling absorberen en vervolgens straling van een langere golflengte emitteren.
Massa-interferentie
Massa-interferentie is het probleem bij ICP-MS dat molecuul-ionen de te meten element-ionen storen door een gelijke waarde voor m/z.
Massaspectrometer
Een massaspectrometer registreert molecuulmassa's van geladen moleculaire brokstukken.
Matrix
Bij chemische analyse is de matrix van een monster de complexe chemische omgeving van de te meten component.
Matrixmodificatie
Matrixmodificatie is de aanpassing van de monstersamenstelling door bepaalde toevoegingen die storingen onderdrukken.
Maximumazeotroop
Een mengsel met een maximumazeotroop kookt als één geheel terwijl het kookpunt hoger is dan de kookpunten van de componenten.
Mc Reynoldsconstante
De Mc Reynoldsconstante is een grootheid die ontstaat door vergelijking van de retentie-index van de stationaire fase met die van squalaan.
Meetelektrode
Een meetelektrode is een elektrode waarvan de potentiaal t. o. v. de oplossing afhangt van de samenstelling van de oplossing. Soorten meetelektroden zijn: ionselectief (membraantype, bijvoorbeeld pH), inerte geleider (Pt), metaal (Ag).
Minimumazeotroop
Een mengsel met een minimumazeotroop kookt als één geheel terwijl het kookpunt lager is dan de kookpunten van de componenten.
Mohr (titratie volgens)
Bij de titratie volgens Mohr is de titreervloeistof zilvernitraat; de titratie verloopt in neutraal milieu rechtstreeks tussen de chlorideionen in het monster en de zilverionen in de titreervloeistof.
Molaire extinctiecoëfficiënt (ɛ)
De molaire extinctiecoëfficiënt (ɛ) is de richtingscoëfficiënt van de rechte die het verband geeft tussen de extinctie en de hoeveelheidstof concentratie van de gemeten component.
Molaire geleiding
Molaire geleiding is geleiding tussen twee elektroden op 1 m afstand terwijl zich één mol ionen tussen de elektroden bevindt bij oneindige verdunning.
Molfractie (q)
De molfractie (q) die na een extractie achterblijft wordt gegeven door:
Monochromatisch licht
Een monochromatische bundel is licht met een heel smalle bandbreedte aan golflengten.
Monochromator
Een monochromator is een optisch hulpmiddel dat uit opvallend wit licht een klein spectraal deel isoleert.
MS
Een 'MS' is een massaspectrometer, deze detecteert geladen molecuulbrokstukken.
Nauwkeurigheid
Nauwkeurigheid is de mate waarin de ware waarde door de meetwaar­de wordt benaderd.
Normal phase
Bij normal phase is de mobiele fase minder polair dan de stationaire fase.
On column injectie
On column injectie werkt met een cold trap. Het begin van de kolom wordt gekoeld en heeft een lage temperatuur.  Stopt de koele gasstroom dan verdampen de componenten.
oplosbaarheidproduct Het oplosbaarheidproduct van een zout is de evenwichtsconstante van het oplosevenwicht.
Oplossend vermogen
Het oplossend vermogen van een massaspectrometer is gedefinieerd als:  R = m/Δm
Oxidator
Een oxidator is een stof die  elektronen opneemt.
Oxidimetrie
Oxidimetrie is volumetrie gebaseerd op redoxreacties.
Permanganometrie
Permanganometrie is volumetrie gebaseerd op kaliumpermanganaat als oxidator.
Planck (wet van)
De frequentie bepaalt de fotonenergie van de straling. Deze fotonenergie wordt gegeven door de Wet van Planck: E = h × f
Plasma-toorts
Een ICP-plasma-toorts bestaat uit drie concentrische kwarts buizen waardoor respectievelijk argon, monster+argon en een koelgasstroom gaan. De toorts bevindt zich in een radiofrequent spoel.
PLOT-kolom
PLOT-kolom: porous coated layer open tubular kolom.
Polarisatievlak
Het polarisatievlak van een golf is het vlak waarin de golf zijn trilling uitvoert.
Precisie
De precisie is de mate van overeenstemming tussen meet­waarden bij herhaal­de meting onder voorgeschreven condities.
Primaire absorptie
Primaire absorptie is verzwakking door ongewenste absorpties van de invallende straling.
Q-test
De Q-test is een test op uitbijters, men vergelijkt het quotiënt van het kleinste verschil (kloof) en het grootste ver­schil (spreiding) met een kritische waarde (Qkrit).
Quadrupool massaspectrometer
 Een massafilter of quadrupool massaspectrometer scheidt de molecuulionen naar massa en lading door de (wissel)spanning op de polen te varieren.
Rectificeerkolom
Een rectificeerkolom heeft zoveel theoreti­sche schotels als er vloei­stofdampevenwichten zijn.
Redoxreactie
Een redoxreactie is de som van twee halfreacties: de reductiereactie en de oxidatiereactie.
Reductor
Een reductor is een stof die elektronen afstaat.
Referentie-elektrode
Een referentie-elektrode is een halfcel die met een elektrolyt doorlatend diafragma in contact staat met de meetoplossing, de potentiaal t. o. v. de oplossing hangt niet af van de samenstelling van de oplossing.
Refluxratio
De refluxratio is de verhouding van de hoeveelheid (mol) terug­vloei­ende vloeistof gedeeld door de hoeveelheid product (mol).
Relaxatie
Relaxatie is het verlies van energie (van een aangeslagen toestand) via vibratieniveaus aan de omgeving.
Representatief monster
Een representatief monster is een portie materiaal met een gelijke samenstelling als de gemiddelde samenstelling van de partij waarvan het monster afkom­stig is.
Reproduceerbaarheid
De reproduceerbaarheid (R, reproducability) is een maat voor de sprei­ding tussen meetwaar­den verkre­gen met dezelfde meetmethode op identiek analysema­teriaal onder ver­schillende om­standigheden.
Resonantiewoorwaarde
De relatie ΔE = hf noemt men de resonantiewoorwaarde van de kwantumovergang.
Retentieindex volgens Kovats
De retentieindex volgens Kovats is een waarde voor een component gebaseerd op de nettoretentietijd in relatie tot de retenties van de reeks n-alkanen.
Reversed phase
Bij reversed phase is de mobiele fase meer polair dan de stationaire fase.
Rf-waarde
De Rf-waarde (retardatiefactor) is de loopafstand van de component gedeeld door de loopafstand van het front.
Röntgenstraling
Röntgenstraling omvat golflengten van 0,01 tot 1 nm en ontstaat als een elektron overgaat van een hogere naar een lagere baan in de binnenste elektronenbanen.
Ruis
Ruis is de snelle, willekeurige variatie van het signaal tijdens de meting.
Scavenger column
Een scavenger column is een voorkolom die zich ná de pomp maar vóór de injector bevindt.
SCOT-kolom
SCOT-kolom: support coated open tubular kolom.
Secundaire absorptie
Secundaire absorptie is verzwakking door ongewenste absorpties van de uittredende straling.
Signaalmodulatie
Signaalmodulatie is het, met een draaiende schijf (chopper), veranderen van continu signaal in een blokgolf.
Spectrale absorptiecurve
De spectrale absorptiecurve van een component geeft de extinctie als functie van de golflengte.
Spectrale interferentie
Spectrale interferentie is het verschijnsel dat emissielijnen niet voldoende van elkaar gescheiden worden om ze afzonderlijk te meten. Vlam-AES heeft weinig last van spectrale interferentie, ICP-AES veel. Door de vele spectraallijnen (spectrale interferentie) is een zeer goede monochromator nodig.
Spectrale middelen
Spectrale middelen in spectrometers kunnen zijn: filters, prisma’s en tralies.
Spectrometrie
Spectrometrie is een meettechniek die gebruik maakt van elektromagnetische straling.
Spin
De spin van een elektron is een magnetische eigenschap. Het elektron kan in twee toestanden voorkomen, spin = +½ en -½.
Spinkwantumgetal
Het spinkwantumgetal (I, “spin”) van een atoomkern geeft het aantal energietoestanden in een magneetveld volgens: 2I + 1. Met een even aantal kerndeeltjes (protonen + neutronen) is de spin 0.
Splitinjectie
Bij splitinjectie gaat een klein deel van het monstervolume de kolom in, een groter deel wordt afgevoerd.
Standaard elektrodepotentiaal
De standaard elektrodepotentiaal is de halfcelspanning t.o.v. de standaardwaterstofelektrode terwijl elke aan de reactie deelnemende component een actuele concentratie heeft van 1,00 mol/L.
Standaardaddditie
Standaardaddditie is de toevoeging van te meten component aan de monsteroplossing om een kalibratiereeks te maken in de monsteroplossing.
Standaardbronspanning
De standaardbronspanning is het verschil van de standaardreductiepotentialen aan de anode en kathode.
Standaarddeviatie
De standaarddeviatie (s, σ(n-1)) is een maat voor de (on)­nauw­kweurig­heid veroorzaakt door toevallige fouten.
Stoomdestillatie
Stoomdestillatie is destillatie van een component die niet mengt met water met behulp van stoom.­
Stralingsabsorptie
Bij stralingsabsorptie door moleculen wordt de opgenomen energie verdeeld over elektronen-, vibratie- en rotatie-overgangen.
TCD
Een TCD (Thermal Conductivity Detector) berust op de temperatuurgevoeligheid van een elektrische weerstand.
Temperatuurprogramma
Het temperatuurprogramma bij grafietoven-AAS regelt het indampen, verassen, atomiseren, uitgloeien en afkoelen van het monster.
TLC
TLC is de afkorting van thin layer chromatography, dunne laagchromatografie.
Transmissie
De transmissie is het doorgelaten deel van het opvallen­de licht.
Triplet state
Verandert bij een elektronenovergang tegelijk de spin van het elektron, dan spreekt men over een  een triplet state.
Ultraviolette straling
Ultraviolette straling van 100 tot 300 nm en zichtbaar licht ontstaan bij overgangen van de valentie-elektronen en van de bindingselektronen in moleculen.
Verdelingscoëfficiënt (K)
De verdelingscoëfficiënt (K) geeft de concentratieverhouding voor een component bijj een extractie en is de evenwichtsvoorwaarde voor de extractie.
Vigreux
Een vigreux of spijkeropzet is een rectificeerkolom met vergroot oppervlak.
Vlam-AES
Met vlam-AES worden zichtbaar lichtemissies gemeten van Li, K, Na en Ca.
Vloeistof-vloeistofextractie
Bij vloeistof-vloeistofextractie vindt er overdracht plaats van een opgeloste stof van het ene oplosmiddel naar het andere oplosmiddel.
Volhard (titratie volgens)
De titratie volgens Volhard berust op terugtitratie van een overmaat zilvernitraat met kaliumthiocyanaat en verloopt in zuur milieu.
Volumetrie
Volumetrie berust op de toevoeging van een oplossing van een bekend reagens (A) met een bekende concentratie (c(A)). Waarbij A met een component in de oplossing reageert.
Voorbehandeling
Monsters krijgen meestal een voorbehandeling om de te meten compo­nent in een meetbare vorm te brengen.
WCOT-kolom
Een WCOT-kolom is een 'wall coated open tubular kolom'.
Zeemaneffect
De achtergrondcorrectie met behulp van het Zeemaneffect maakt gebruik van een splitsing van de analyselijn door plaatsing van monster of bron in een magnetisch veld.
Zelfuitdoving
Zelfuitdoving is het verschijnsel dat aangeslagen moleculen met elkaar botsen waardoor komt de excitatie-energie als warmte vrijkomt.
Zichtbaar licht
Zichtbaar licht is elektromagnetische straling met golflengte variërend van ongeveer 380 nm tot 750 nm.
β-front
Retentie van bestanddelen uit het loopmiddel kan leiden tot een tweede front (β-front).
γ-straling
γ-straling heeft golflengten van 0,001 tot 0,01 nm en ontstaat bij energie-overgangen in de atoomkern.